DE VLIEGENDE HOLLANDER

Barent Vockes (ook geschreven als Barend Fokkes, Bernard Fockensz en andere varianten) is een bijzonder figuur in de geschiedenis. Deze Fries werkte al 20 jaar voor de VOC toen hij in september 1676 aan de Raad van de Heren Zeventien voorstelde om een speciaal galjoot te laten bouwen voor verschillende doeleinden:

- het kruisen op retourschepen;

- het voorzeilen bij uitgaande schepen;

- en om telegrammen over te brengen naar de Oost.

De kamer van Amsterdam ging op zijn voorstel in en benoemde Barent als vaste stuurman op het spiksplinternieuwe galjoot de Snoeper (ook wel de Snobber genoemd).

Omdat deze zeeman bij ieder weertype met volle zeilen bleef varen, legde hij de tochten tussen de Republiek en Batavia in recordtijd af. Om te voorkomen dat zijn masten in een storm zouden breken onder het geweld, verstevigde hij ze met ijzeren stangen. Men zegt dat het de Engelsen zijn geweest die hem de bijnaam The Flying Dutchman (De Vliegende Hollander) hebben gegeven, omdat ze jaloers waren op zijn snelheid. Vanwege zijn snelle overtochten stond er jarenlang een standbeeld van Barent Vockes in Friese klederdracht op het eiland Kuiper (even buiten de rede van Batavia), totdat het in 1806 is vernield door de Engelsen.

Tekening van Johannes Rach uit 1779 van het eiland Kuiper waarop links het standbeeld van Barend Fokkes met vlag. (Maritiem Museum, Rotterdam)

De eerste reis met galjoot Snoeper van Texel naar Batavia:

De terugreis staat in de krant:

Oprechte Haerlemsche courant van 13 mei 1679, pag.2

Amsterdam den 11 Mey. Schipper Barent Fockes, met sijn Galjoot den 22 December van Batavia gezeylt, is op eergisteren in Tessel gearriveert, en op gisteren persoonlijck hier gekomen, mede brengende een Doos met Brieven aen de Heeren Bewinthebbers; men segt, dat hy rapporteert, dat op sijn vertrecken, te weten, 5 capitale Schepen van de Compagnie, en 3 minder Schepen, voor de selve gehuurt, wachtende alleen nae de komst van de Schepen van Bengale, die Salpeter souden mede brengen, welcke Schepen nae sijn vertreck in de Straet Sunda heeft gerescontreert; vorder weet hy te seggen, dat men te Batavia 2 Schepen van Ceylon was verwachtende; dat de Compagnie seer goede Negotie in Japan had gehad, als mede dat de Heer Jacob van der Weye als Commandeur met gemelde 8 Schepen na 't Vaderland stont te komen. (...)

Amsterdam den 12 Mey. (...). Met het Galjoot uyt Indien zijn Brieven van den Heer van Goens, van den 20 December laetst.

PS: Met dank aan Anja Moritz en haar dochter, die afstammelingen zijn van deze roemruchte voorvader en onderzoek doen naar hem doen. Dus mocht iemand meer informatie hebben over Barend Fockesz, dan houden wij ons van harte aanbevolen!