KAPERKAPITEIN?

Door de verwijzing van Res. Stat. Holl. 1691 4/2 p101 1690 3/3 in het Scheepvaartmuseum vonden we inderdaad een verslag van de gebeurtenissen terug bij de Resoluties van de Staten van Holland in het Nationaal Archief te Den Haag onder 3.03.01, inventarisnummer 5123 (pagina 101 tot 105).

Scheepvaartmuseum Amsterdam, in Nederlandse kapiteins - koopvaardij 1600-1700 door J.van Sluijs

Een samenvatting van de gebeurtenissen:

 

Op 13 november 1690 voer de Zweedse schipper Adriaen Adriaens met zijn volgeladen schip de Pauw tezamen met vele andere schepen vanuit Plymouth in Engeland in de richting van Lissabon. Na twee dagen werd hij echter geconfronteerd met 22 Franse oorlogsschepen. Die dwongen Adriaen mee naar Frankrijk te varen en daar zijn eigen goederen in te ruilen voor Franse koopwaren. Nadat hij zijn tocht mocht vervolgen, had hij een paar dagen later opnieuw pech, want hij trof een Vlissinger kaperschip op zijn pad, genaemt De Vlamingh Jacobus Henricus, gevoert by Capiteyn Willem de Vlamingh

 

Het schip heette dus niet de (vergulde) Vlamingh, maar de Vlamingh Jacobus Henricus. Wat ons meteen ten zeerste deed betwijfelen of dit wel over de Vlielandse Willem de Vlamingh ging en die twijfel werd nog sterker toen we de rest van het verhaal lazen, want de kaperkapitein had totaal geen clementie met de Zweedse schipper die hem toch omstandig over zijn droevige situatie vertelde. Willem de Vlamingh nam het schip geweldelijck (met geweld dus), en brengt het op naar Corunna als prijs. Bedoeld wordt de havenstad "A Coruña" in het noordwesten van Spanje.

 

Daar aangemeerd in de haven grijpt de kaperkapitein drie bemanningsleden van de Pauw, welcke hy nae geslagen, mishandelt ende gewondt te hebben op zijn eigen schip gevangen zette. Veel van de nieuwe Franse goederen werden van de Pauw afgehaald, zoals confituren, amandelen en hazelnoten. Adriaen klaagde wel, maar de kaperkapitein deed niets. Hij vertrok en liet tien man achter op het gekaapte schip. Dagenlang tapten zij stiekem flessen vol wijn en brandewijn af uit het ruim van het gekaapte schip, die ze verkochten of zelf opdronken. Doordat het kapervolk veeltijds droncken was, richtte men ook nog groote schade aan de zeilen van de Pauw aan. Kaperkapitein Willem de Vlamingh verbood het zijn mannen niet, maar schold de Zweedse schipper uit toen die daarover klaagde en dreigde indien hy sijn rust niet en hieldt, dat hy hem soude buyten boordt werpen.

 

Hopelijk is de lezer het met onze conclusie eens dat het hier NIET om onze Willem de Vlamingh gaat. Dit liederlijke gedrag strookt totaal niet bij de alom gewaardeerde houding die wij van de Vlielander hebben gezien en past veel meer bij een doorgewinterde kaper uit Middelburg, die in zijn leven al meerdere schepen had opgebracht , zoals de twee voorbeelden hieronder in het voorafgaande jaar (12). Blijkbaar was er in dezelfde tijd dat Willem leefde een beruchte naamgenoot actief! 

"Capit. Vlaming heeft een Frans Frysje opgebragt" in de Amsterdamse courant van 2 juni 1689, p. 2.

Geraadpleegd op Delpher

"Pleymuyden den 18 October, Voor 2 a 3 dagen is alhier opgebragt, door Capit. Vlaming van Zeeland, een Fregat Scheepje, met Wyn en Brandewyn, de wil hebbende na Ierland (dat naar Ierland wilde gaan), in welk Scheepje 4 a 5 paspoorten zyn gevonden."

Uit de Amsterdamse courant van 29 oktober 1689, p. 1. Geraadpleegd via Delpher

Maak jouw eigen website met JouwWeb